YURT DIŞI VE YURT İÇİ SON EKONOMİK GÖRÜNÜM VE PİYASA ANALİZİ

09.07.2023

Salgın sonrasında yaşanan talep ve arz unsurlu enflasyon, sonrasında FED in parasal sıkılaşmaya başlaması ile mevcut ABD portföyümüzde nakite döndük, öncelikle sözlü yönlendirmeyi ve sürekli bir havuç göstererek yatırımcıyı hemen kaçırmamaları harika bir hareketti. Bu hala devam ediyor. Biz bile bir ara hiç hasar görmeden tamamlayacaklarını düşündük.

Ama aylar geçmesine rağmen FED faiz artışına sert bir şekilde devam ediyor, bunu sürekli az kaldı bitiyor modunda sürdürüyor. Faizler 3 iken de burada faizlerin 5.25 - 5.50 bandına kadar çıkacağını Twitter hesabımızda o zamanlar hep yazdık. Buraya kadar çıkıp bir süre yüksek faizle iş gücü piyasasını kırmaya çalışacaklar.

Her faiz artışından sonra gelen istihdam ve iş gücü verilerinde görülen güçlü ivme kırılmanın hala gerçekleşmediğini göstermektedir. Yani insanlar enflasyon olmasına rağmen ortalama saatlik kazançları artıyor, işsizlik yaşamıyor ürünlere ve hizmetlere talep devam ediyor. Haziran ayında ABD Tarım Dışı istihdam beklenti 230 bin olmasına rağmen 209 bin kişi artarak beklenti altı kaldı. İş gücü piyasası biraz da olsa ılımlılaştığını gösterdi. Aslında tek başına ve normal koşullarda bunun artması olumlu bir durum ülke adına, gayrisafi milli gelir anlamında. Ama yüksek enflasyon ortamında ısınan ekonominin soğutma çalışmaları içinde bu durumu olumsuz olarak görebiliriz. İstihdam tarafı yavaş yavaş kırılıyor ama, sonra takip ettiğimiz veri ortalama saatlik kazançlar;

Saatlik kazançlar tarafında beklenen düşüş gerçekleşmeyip aynı kalmıştır. Burada hala kazançların güçlü kaldığını ve enflasyonu beslediğini görmekteyiz.

Temmuz ayı FED 0,25 faiz artışı ile yoluna devam edip bu verilerin gelmesini bekleyecek. Peki bizim için önemi nedir?

Öncelikle yatırımcı olarak sadece tek bir ürüne kanalize olmayı çok sevmiyoruz. Fırsatlar farklı ürünlerde ve farklı ülkelerde değişen dinamiklere göre oluşabiliyor. Tabi ki hepsini yakalamak mümkün değil ama haberleri ve akışları doğru yorumlamak ve görmek önemli. Fed faiz artışına ya da faizleri yüksek tutmaya resesyon ucundan görülene kadar devam edecek ve bundan en çok etkilenen Teknoloji firmaları olacak. Yüksek faiz bir noktada insanların alım gücünü kıracak, büyük firmalar satışlar azaldığı için daha çok işci çıkaracak ve insanlar ellerindeki parayı daha dikkatli harcamaya başlayacaklar. Ortalama kazançlar işsiz çok olduğu için düşmüş olacak, insanlar daha ucuza çalışmaya daha hevesli olacak. Bundan sebep ara ara başını yukarı kaldırsa da özellikle Nasdaq tarafında satışların ilerleyen zamanda derinleşeceğini düşünüyoruz. Çünkü yüksek faiz ortamında hisse senetleri ancak düşük FK lar ile alıcı bulur. ABD hisse senet senetleri uzun yıllardır yüksek FK'lar ile işlem görmektedir. Buradaki geçiş ancak hisse fiyatlarındaki düzeltme ile olacaktır. Tabiki burada BETA sı düşük firmalar ya da defansif hisseler kendini koruyabilir ama büyük kısım bu satışlardan etkinecektir. Ama döngü değiştiğinde ya da değişim olmaya başladığında buradaki potansiyelin çok iyi olduğunu düşünüyoruz. Yüksek ABD faizleri gelişmekte olan ülkelere daha yüksek maliyetli olarak USD 'nin girmesi demek, şu an isteyeceğimiz son şey budur. Yani her şey şu anda ki gibi kalırsa (under ceteris paribus) ülke borçlanmalarımız 11 seviyesine gelecektir. Eurobond fiyatlamalarına etki yapacaktır. Kendi CDS ve attığımız adımlar kısa vade için daha belirleyici. KISA VADE HİSSELER BELİRSİZ.

UZUN VADE İÇİN Eurobond tarafı olumlu.

Burada önümüzdeki 2-3 sene içinde faizlerin aşağı gelmesi ve bizde olacak olumlu adımlar USD bazlı güzel kazanç bırakacaktır.

Yurt içi tarafında ise;

Bist tarafında genel olarak olumluyum arada tabi ki kar satışları olacak ama belli öz kaynak büyüme gücüne sahip hisseler önemli kazançlar sağlayacaktır.

Hazine tarafında atılan adımlara gelince faiz tarafında net bir adım atmaması, para politikası kurulunun aynı kalması, net açıklamalar yapılmaması aslında beklemediğim durumlar. Burada daha net adımlar atılmasını beklerken hala izle gör ve ondan sonra hareket et sırası izleniyor. Aslında burada Merkez bankası ve Hazine tarafında net bir şekilde kural setleri açıklanması ve piyasanın onu takip etmesi gerekir.

KKM tarafında yükün Merkez Bankasına atılması; burada tekrar emisyon riski gündeme geliyor. Merkez bankasının bu yükü eğer çok sıkışırsa kendi para basarak çözme olasılığı geçmişte alınan ve sonu kötü biten durumları anımsatıyor.

Faiz tarafında net bir adım atılmadı, parasal sıkılaşma tarafında nasıl bir yol izleneceği konusu da ayrıca netleşmedi. Enflasyonu %40'larda olan ( TUİK verisine göre ) ülkemizde borçlanma faizi, piyasa faizi ile uyumsuz bir şekilde devam etmektedir.

En son yapılan zamlar ve maaş zamları reelde hiçbir şekilde tüketicinin artıda olmadığını gösteriyor.

Her zaman borsa arkadan gelir, bu durumda önce ev, araba fiyatları artar, hızlıca artan ürün ve hizmet fiyatları hemen tüketiciye yansır. Ama borsa bilanço usulü çalışır. Yani firmalar dönemselliklerinin dışında milyon usd'leri bile olsa bunun değerlemesi ancak bilanço zamanı ortaya çıkar. Sizin varlığınız eviniz, arabanız ya da bankadaki paranız değerleniyorsa firmalarında arsaları, makineleri, arabaları ve satışları değerlenir. Bunlardan sebep enflasyonist ortamlarda sabırlı ve uzun vade bakmak önem taşımaktadır.

Parasal sıkılaşmanın süreceğini ama daha ılımlı olacağını düşünüyorum. Bundan sebep firmalar tarafında kredi tarafında çok zorlanma olmayacak. Kur için de hala serbest piyasada rahatlıkla alınıp satıldığını düşünmüyorum. Ciddi USD 'ye ihtiyacımız var ve bu sadece turizm ile elde edilemez. Yabancı portföy girişlerine ihtiyacımız var ama bu da atılacak adımlara bağlı. Daha şeffaf adımlar atılmalı; döviz satışı olacaksa bile döviz satış ihaleleri yapılmalı bunu rakamı belli olmalı, ekonomi programı açıklanmalı ve bankalar ile ilgili yapılacaklar listesi paylaşılmalıdır.

Yurt içi ve yurt dışı piyasalarının birbirinden çok fazla etkilenmediği bir dönem, tüm dünyanın sıkılaştığı bir zamanda biz parasal gevşeme yaptık, birçok ülke enflasyon tarafını düşürmeye başladı ve yurt dışı 2024 yılında faizleri indirme planı yapacakken, biz yüksek faiz ile devam edeceğiz. İhracat yapan firmalarımızda aslında yurt dışı USD bazlı önemli kayıplar var ama hem kur etkisi ve iç pazardaki farklı dinamikler ile bunu hissetmedik bile...

2023 yılının da yine bu şekilde geçeceğini düşünüyorum .

Yurt dışı ve yurt içi ekonomik verileri takip edip orta ve uzun vadeli yatırım planlarımızı bu veriler eşliğinde yapmak en sağlıklı olanı. Biz de değişen koşullarda yorumlarımız ile sizi aydınlatmaya ve beraber öğrenmeye gelişmeye devam edeceğiz.

Bu arada sitemize üye olmayı da unutmayın... Üyeler için yenilikler ve ayrı dosya paylaşımları planlarımız dahilinde hep beraber öğrenecek ve büyüyeceğiz..

Sevgiler